PROTON (singkatan untuk PeRusahaan OTOmobil Nasional Sendirian Berhad) merupakan pengeluar kereta pertama Malaysia yang ditubuhkan pada 9 Julai 1985 dengan modal berbayar sebanyak 150 juta ringgit. Penubuhannya merupakan gagasan Dr. Mahathir bin Mohamad, Perdana Menteri ketika itu, untuk mencapai matlamat negara perindustrian.

Proton sebahagian besarnya pengilang kenderaan kejuruteraan lencana daripada Mitsubishi Motors antara tahun 1985 dan awal 2000-an. Syarikat itu telah menghasilkan beberapa model rekabentuk asli dan beroperasi di sekurang-kurangnya 26 negara hari ini, majoritinya di Asia. Proton pernah dimiliki oleh Khazanah Nasional, cabang pelaburan kerajaan Malaysia. Pada bulan Januari 2012, ia telah diambil alih oleh DRB-HICOM, sebuah konglomerat Malaysia dalam transaksi berjumlah RM1.2 bilion.

Proton, sebahagian besarnya bergantung pada pasaran tempatan, sedang mengalami perubahan struktur dan dalaman, seperti yang terbukti dalam pelantikan pemilik baru, rakan kongsi baru, dan seorang pengerusi baru, dan dalam pelancaran pelbagai model baru sebagai usaha untuk mendapatkan kehadiran antarabangsa dan peningkatan keuntungan.

Pada 16 Februari 2016, Proton memperkenalkan logo korporat baru dan slogan baru, "It's in the Drive!" (Terjemahan: "Ia di dalam Pemanduan!"). Pada tahun 2019, Proton sekali lagi memperkenalkan logo korporat baru dan slogan baru "Inspiring Connections" ("Mengilhamkan Perhubungan" dalam Bahasa Melayu).

Konsep Kereta Negara dikandung pada tahun 1979 oleh Tun Dr. Mahathir bin Mohamad, bekas Perdana Menteri Malaysia dengan matlamat untuk meningkatkan industri Malaysia.  Projek Kereta Negara telah diluluskan oleh Kabinet pada tahun 1982, yang membawa kepada penubuhan Proton pada 7 Mei 1983. Ia dimiliki sepenuhnya oleh kerajaan Malaysia melalui Khazanah Nasional semasa penciptaannya. Ia diketuai oleh pengasasnya, Dr. Mahathir. Proton mendekati Mitsubishi Motors di antara tahun 1983 dan 1984 dan mengadakan usaha sama antara kedua-dua syarikat bagi pengeluaran kereta Malaysia yang pertama. Hasil kerjasama itu ialah Proton Saga yang dilancarkan pada 9 Julai 1985. 

Ia berdasarkan generasi kedua saloon 4 pintu Mitsubishi Lancer Fiore keluaran tahun 1983 dan dikuasakan oleh enjin Mitsubishi 4G13 Orion 1.3 liter. Proton Saga pertama dihasilkan di barisan pengeluaran di Shah Alam dipelihara di Muzium Negara sebagai simbol permulaan industri automotif Malaysia. Jualan Saga baru mengatasi bekalan dan Proton bergelut untuk memenuhi permintaan yang semakin meningkat, tetapi pada pertengahan 1986 ia telah menawan 64% majoriti bahagian pasaran domestik dalam segmen bawah 1600cc. Kemudian, pada bulan Oktober 1987, varian hatchback yang dikenali sebagai Proton Saga Aeroback telah dilancarkan dengan enjin 1.5L Mitsubishi 4G15 yang lebih kuat dan bahagian belakang-akhir yang direka semula. Proton memasuki pasaran United Kingdom pada Mac 1989 dengan saloon Saga dan hatchback duo, di mana syarikat Malaysia mencapai rekod sebagai "Fastest Selling Make of New Car Ever to Enter the United Kingdom". Jualan Proton merosot pada akhir 1980-an akibat kemelesetan ekonomi di seluruh dunia dan kekurangan kepakaran teknikal dalam pengurusan Proton.  Kenji Iwabuchi, bekas eksekutif Mitsubishi Motors, telah dilantik sebagai pengarah Urusan Proton pada tahun 1988.  Dalam dekad berikutnya, terdapat perkembangan yang ketara di peringkat domestik dan global.

Logo Proton pada tahun 1983 adalah perisai biru gelap yang merangkumi sabit kuning diletakkan di bawah kuning bintang empat belas pecah, merujuk kepada bendera dan jata negara Malaysia.  Walau bagaimanapun, lambang ini hanya digunakan untuk kereta Proton yang tidak dijual dalam negara. Kereta Proton dieksport ke pasaran lain yang diterima reka bentuk lencana yang berbeza. Pada tahun 2000, logo Proton baru telah digunakan pada Proton Waja yang dilancarkan pada tahun itu.  Ia memaparkan kepala harimau kuning digayakan pada roundel hijau timbul atas perisai biru gelap, dengan nama Proton dalam huruf besar kuning dalam teks Frutiger. Perwakilan teks standard nama Proton juga telah ditukar daripada teks italik "proton" huruf kecil kepada huruf besar "PROTON". Semua kereta Proton yang dikeluarkan selepas 2000 menggunakan lencana baru, kedua-dua pasaran domestik dan eksport. Logo Proton semasa, yang telah digunakan sejak tahun 2008 dengan pengenalan generasi kedua Proton Saga adalah sama dengan lencana 2000, tetapi dihasilkan dalam dua nada, perak dan reka bentuk hitam sebaliknya

Bandar raya Proton atau 'Proton City' merupakan bandar industri kereta yang diwujudkan berikutan persefahaman antara kerajaan negeri Perak dengan kerajaan negeri Selangor untuk membangunkan Lembah Bernam. Kerajaan negeri Perak diwakili oleh Menteri Besar Perak, Tan Sri Ramli Ngah Talib dengan Menteri Besar Selangor, Tan Sri Muhammad Haji Muhd Taib sekitar tahun 1990.

Bandar raya Proton terletak di sebelah kanan Lebuh raya Utara Selatan, antara bandar Tanjung Malim dengan Slim River. Kawasan ini merupakan kawasan ladang getah dan kelapa sawit yang tidak lagi ekonomik berbanding dengan perumahan dan zon perindustrian.

Bandar ini menempatkan kilang Proton khusus untuk pengeluaran kereta jenama Gen 2. Kilang Proton di Kawasan Perindustrian Hicom Glemarie, Shah Alam, Selangor tidak lagi dapat menampung keperluan pengeluaran kereta Proton.